میلگرد خرک معادل انگلیسیbarchair در آرماتوربندی فونداسیون به وفور استفاده می‌شود. آرمارتور خرک برای پایدارسازی و محکم ساختن مش فوقانی در ساخت و ساز به کار می‌رود. در این مقاله به بررسی میلگرد خرک می‌پردازیم:
میلگرد خرک (bar chair) چیست؟
میلگرد خرک جهت ایجاد فاصله میان مش بالایی و مش زیرین در اجرای فوندانسیون استفاده می‌شود. میلگرد خرک به شکل عمودی روی مش زیرین فونداسیون قرار می‌گیرد. آرماتور خرک در قسمت بالایی مش قرار می‌گیرد و در قسمت پایین آن دو پاشنه در خلاف جهت هم قرار خواهند گرفت.
کاربرد میلگرد خرک
مهم‌ترین کاربرد آرماتور خرک ایجاد فاصله میان مش بالایی و مش زیرین است و قبل از بتن ریزی انجام می‌شود. علاوه بر این میلگرد خرک در نقاطی که میلگرد تقویتی زیاد است و باید فواصل میلگردهای خرک را کم کند، قرار داده می‌شود. چنانچه میلگرد خرک روی بتن قرار گیرد، رطوبت به آن نفوذ می‌کند و باعث ایجاد ترک در بتن می‌شود. از این رو میلگرد خرک نباید روی بتن قرار گیرد.
مراحل اجرای فوندانسیون و کاربرد میلگرد خرک
با بررسی مراحل اجرای فوندانسیون متوجه خواهیم شده کاربرد میلگرد خرک در هر مرحله چیست؟
اجرای بتن مگر
قبل از اجرای پی برای اینکه سطح صاف و هموار موجود باشد و از برخورد بتن با خاک جلوگیری شود، از بتن مگر استفاده می‌شود. بتن مگر دارای عیار 100 تا 150 کیلوگرم سیمان در مترمکعب است و از ضخامت 10 الی 15 سانتی‌متر برخوردار است. ارماتوربندی و میلگرد گذاری فوندانسیون روی بتن مگر اجرا خواهد شد.
آرماتوربندی و میلگرد گذاری فوندانسیون
بتن در مقابل نیروهای کششی مقاومت بالایی ندارد و به همین دلیل برای ایجاد استحکام سازه از میلگرد استفاده می‌شود. با توجه به سنگینی که فوندانسیون دارد، آرماتوربندی و میلگرد گذاری باید با دقت بالا انجام شود.
قالب بندی فوندانسیون
قالب‌بندی فوندانسیون به 3 شکل انجام می‌شود:
قالب بندی با آجر: قالب بندی با آجر برای ساختمان‌های کوچک استفاده می‌شود تا زمانی‌که بتن سفت شده و جدا کردن آجر آسان باشد.
قالب بندی تخته‌ای: یان قالب بندی برای کلاف‌های قائم و بالایی قابل استفاده است و برای استفاده راحت به تخته‌ها روغن زده می‌شود.
قالب‌بندی فلزی: در قالب بندی فلزی از کلاف زیرین استفاده می‌شود و در این قالب نیز قبل از سفت شدن از روغن استفاده می‌شود.
بتن ریزی پی
بتن از مصالح ساختمانی با ترکیب سیمان، ماسه و آب و.. تولید شده است. بتن حجم بالایی دارد و قابل تهیه شده توسط نیروی دست نیست. لذا از بتن‌های آماده شده توسط کارخانه که توسط میکسر حمل می‌شود، استفاده می‌شود.
باز کردن قالب‌ها
بازکردن قالب‌ها پس از خشک و سفت شدن قالب انجام می‌شود. لذا به صورت کلی در هر ساختمان مدت زمان متفاوتی نیاز است تا بتن سفت شود. قالب‌ها وقتی جدا می‌شوند که بتن مقاومت مورد نیاز را بدست آورده باشند.
ویژگی‌های فیزیکی و محاسبه ی میلگرد خرک
ویژگی‌های فیزیکی میلگرد خرک شامل طول و ابعاد آن است که به صورت عرف در پی‌ها عرض خرک را حدود 1 تا 1.5 متر در نظر می‌گیرند. در فوندانسیون نواری برای مشخص کردن عرض خرک، ابتدا باید عرض فوندانسیون نواری مشخص می‌شود و سپس کاور بتن فوندانسیون نواری را برابر با 5 سانتی‌متر در نظر بگیرید. فرمول محاسبه عرض خرک به صورت زیر است:
عرض میلگرد خرک = عرض فوندانسیون نواری – ضخامت کاور بتن * 2
ارتغاع خرک باید برای کاور بتن آرماتورها کافی باشد. برای محاسبه ارتفاع میلگرد خرک از فرمول زیر استفاده می‌شود:
ضخامت فوندانسیون – ضخامت کاور بتن فوقانی
ضخامت فوندانسیون – ضخامت کاور بتن تحتانی
ضخامت فوندانسیون – قطر ارماتورهای طولی و عرضی مش بالایی
ضخامت فوندانسیون – قطر ارماتورهای طولی و عرضی مش پایینی
ابعاد پایه‌ها که به اصطلاح پاشنه خرک نامیده می‌شود، کاملا متغیر است و با توجه به ارتفاع خرک بین 30 تا 50 سانتی‌متر است. لذا بهتر است ابعاد پایه‌ها را 50 سانتی‌متر در نظر بگیرید.
3 نکته مهم در مورد میلگرد خرک یا آرماتور خرک
هنگام اجرای میلگرد خرک به 3 نکته زیر توجه داشته باشید:
- بیشترین فاصله میان میلگرد خرک باید 1.5 متر باشد.
- میلگرد خرک به وسیله طراح سازه تعیین نمی‌شود و توسط پیمانکار مشخص می‌شود.
- به جهت اینکه خرک بتواند همه آرماتور را نگه دارد باید از عرض مناسب برخوردار باشد.
نتیجه گیری
میلگرد خرک در فوندانسیون به کار می‌رود و وظیفه آن افزایش استحکام بتن است. طول و ابعاد میلگرد خرک بستگی به معیارهای مختلفی دارد و از طریق فرمول قابل محاسبه است. آرماتور خرک در مراحل مختلف اجرا می‌شود که در این مقاله به شرح کامل آن پرداختیم. از همراهی شما در این مقاله از مشهد فولاد توس متشکریم. برای خرید انواع مقاطع فولادی می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی مندرج در سایت با ما تماس بگیرید.
