انواع تیرآهن و کاربردهای آن

توسط خانم خطیبی

1 بهمن 1401

6 دقیقه

فهرست مطالب

تیرآهن یکی مهم‌ترین مقاطع فولادی است که در ساخت سازه‌ها استفاده می‌شود. انواع مختلفی از تیرآهن‌ها وجود دارد که بسته به عملکرد و ماهیت کار در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. نقش تیرآهن در سازه‌ها تحمل بار است. تیرآهن‌های فولادی در مقایسه با تیرهای بتنی استحکام و سختی بالایی دارند. تیرآهن‌ها در شکل و اندازه‌های متفاوت ساخته می‌شوند و کاربردهای فراوانی دارند.

انواع تیرآهن و کاربرد آن

تیرآهن‌ها انواع مختلفی دارند و با توجه به روش ساخت و تغییراتی که در حین ساخت روی آن‌ها ایجاد می‌شود به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود. غلب تیرآهن‌ها از طریق روش نوردگرم تولید می‌شوند. تیرآهن از نظر شکل ظاهری به 2 صورت I و H تقسیم می‌شوند که در اصطلاح صنعت فولاد، دارای یک جان و 2 بال هستند. ضخامت و سایز بال‌ها کاملا متفاوت است و بر این اساس سایزبندی می‌شوند و در دسته جدا قرار داده می‌شوند.

مزایا و معایب استفاده از تیرآهن

از جمله مزایای استفاده از تیرآهن هاش می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

استحکام زیاد
سرعت نصب بالا
اشغال فضای کم
مقاومت بالا در مقابل تنش مکانیکی
مقاومت بالا در مقابل نیروهای خمشی و برشی

تیرآهن های پر مصرف

در صنعت ساختمان سازی برخی تیرآهن‌ها نسبت به سایر تیرآهن‌ها پرمصرف‌تر هستند. بهترین نوع تیرآهن، IPE است که از پرکاربردترین نوع تیرآهن محسوب می‌شود و به صورت کیلویی یا شاخه‌ای به فروش می‌رسد.

تولیدکنندگان پرمصرف‌ترین تیرآهن در ایران

از کارخانه‌های تولید کننده پرمصرف‌ترین تیرآهن می‌توان به کارخانه‌هایی مانند ذوب آهن اصفهان، تیرآهن نورد آریان فولاد، تیرآهن فایکو، شاهین بناب و جهان فولاد غرب اشاره نمود.

انواع تیرآهن

تیرآهن انواع مختلفی دارد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

تیرآهن نوع IPE: تیرآهن IPE طبق استاندارد اروپایی تولید می‌شود و معمولا در سایزهایی از 8 تا 60 سانتی‌متر برش داده می‌شود. این نوع تیرآهن دارای ضخامت صابت تا انتهای بال است. شکل ظاهری آن شبیه حرف I لاتین است.
تیرآهن نوع INP: تیرآهن INP نیز مطابق استاندارد چینی و روسی تولید می‌شود. این تیرآهن در سایزهای 8 تا 60 سانتی‌متری تولید می‌شود که عمده‌ترین کاربرد آن در برج سازی، ساختمان سازی، پل سازی و اسکله سازی است. این تیرآهن نیز مانند نمونه IPE به صورت حرف I لاتین است؛ اما با فاصله گرفتن از جان به تدریج از ضخامت بال کاسته می‌شود.
تیرآهن نوع IPB: تیرآهن نوع IPB در سایزهای مختلف از 2 تا 100 سانتی‌متر تولید می‌شود. سطح مقطع این نوع تیرآهن شبیه حرف H لاتین است و به همین دلیل در اصطلاح به عنوان تیرآهن هاش یا بال پهن شناخته می‌شود. این تیرآهن دارای 3 نمونه هاش سبک، هاش سنگین و هاش فوق سنگین است.
تیرآهن نوع CNP یا لانه زنبوری: تیرآهن لانه زنبوری که دارای حفره‌هایی به صورت لانه زنبوری است و به عنوان تیرآهن لانه زنبوری شناخته می‌شود. تیرآهن لانه زنبوری دارای ارتفاع بیشتری نسبت به نمونه‌های دیگر تیرآهن است. به همین دلیل می‌تواند تحمل بیشتری در مقابل نیروهای خمشی نشان بدهد.

کاربرد و ویژگی تیرآهن لانه زنبوری

تیرآهن لانه زنبوری به عنوان تیرآهن شبکه مشهور است. چرا که در طراحی خود دارای حفره‌های تو خالی بسیاری است که در اصطلاح شبیه به لانه زنبور است. برای ساخت و برش این تیرآهن از دو روش سرد و گرم استفاده می‌شود. در روش سرد، تیرآهن توسط گیوتین برش داده می‌شود.

مقاله

روش ساخت تیرآهن لانه زنبوری

کاربرد ویژگی تیرآهن هاش

تیرآهن هاش شامل دو دسته تیرآهن بال پهن سنگین و تیرآهن بال پهن فوق سنگین است. از این رو دارای کاربردهای بسیاری در صنعت و ساختمان سازی است. از مهم‌ترین کاربردهای تیرآهن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

برج‌سازی: تیرآهن هاش در شاخه‌های بلند 100 متری تولید می‌شود و بهترین گزینه برای استفاده در برج‌سازی است.
پالایشگاه: تیرآهن هاش قابل استفاده به صورت بست آهنی است و در پالایشگاه‌ها به کار می‌رود.
خرپا: تیرآهن هاش به دلیل مقاومت و استحکام زیاد قابل استفاده به عنوان خرپا (جایگزین ستون) است.
ساختمان ضد زلزله: تیرآهن هاش قابل استفاده برای ساختمان‌های ضد زلزله است و به دلیل اینکه سطح مقطع پهن دارد تنش کمتری را به ساختمان منتقل می‌کند.

ویژگی‌های تیرآهن هاش (تیرآهن بال پهن) در جدول زیر آمده است:

نوع تیرآهن بر اساس سایز	T1	T2		R		سطح مقطع		وزن
100*100	8		8	6			21.59	16.9
125*125	8		9	6.5		30.00		23.6
150*150	8		10	7		39.65		31.1
175*175	13		11	7.5		41.43		40.4
200*200	13		12	8		63.53		49.9
250*250	13		11	11		81.31		53.8
300*300	13		12	12		106.3		83.4
350*350	13		16	10		144		113.0
400*400	22		21		13	218.7		172

کاربرد و ویژگی تیرآهن تیرچه

تیرچه یکی دیگر از ملزومات ساختمان‌سازی است که در پیاده سازی سقف به کار گرفته می‌شود. تیرچه‌ها وظیفه انتقال بار به تیرهای آهن اصلی را بر عهده دارند. تیرچه انواع مختلفی دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

تیرچه بتنی: این نوع تریچه از بتن و فولاد تهیه شده است و نمونه‌های مشهور آن خرپا و پیش تنیده هستند.
تیرچه پیش‌ساخته: این نمونه تیرچه از خرپای فولادی و پاشنه بتنی تهیه می‌شود و دارای دو نوع قالب ماندگار و بدون قالب ماندگار است.
تیرچه کرومیت: تیرچه کرومیت از جمله تیرچه‌هایی است که در ساختار خود به جای بتن، دارای فلز است.

سایزهای پر مصرف تیرآهن

قبل از اینکه به بررسی سایزهای پرمصرف تیرآهن بپردازیم. نکته جالبی در مورد سایزهای تیرآهن را ذکر می‌کنیم: سایز تیرآهن شامل طول جان (میان دو لبه تیرآهن) است که قیمت تیرآهن با توجه به آن تعیین می‌شود.

سایزهای پرمصرف تیرآهن با توجه به نوع متفاوت است. مثلا در تیرآهن لانه زنبوری سایزهای 12 تا 18 از جمله پرمصرف‌ترین نمونه‌های تیرآهن محسوب می‌شوند که سایزهای 14، 16 و 18 پرفروش‌ترین سایزهای تیرآهن محسوب می‌شوند. اغلب کارخانه‌های تولید کننده این محصول را در سایزهای 8 الی 100 سانتی‌متر تولید می‌کنند. پرکاربردترین نمونه سایز تیرآهن هاش 16 و 18 و 20 است.

خوشبختانه تیرآهن در سایزهای مختلف تولید می‌شود و در بازار انواع مختلفی دارد. پر مصرف‌ترین سایزهای تیرآهن شامل موارد زیر است:

سایز 14: تیرآهن سایز 14 یکی از پرکاربردترین نمونه تیرآهن است که در کارخانه‌های مختلف تولید می‌شود و وزن آن بین 13 تا 33 کیلوگرم است. عمده‌ترین کاربرد این تیرآهن در ساخت خرپا، ستون، نعل و تیر است. قیمت تیرآهن 14 نوسانات زیادی در کشور دارد.
سایز 16: تیرآهن سایز 16 یکی دیگر از پرکاربردترین نمونه‌های تیرآهن است که در ساخت پل و سازه‌های فولادی کاربرد دارد. یک شاخه تیرآهن 16 از نوع IPE به 190 کیلوگرم می‌رسد. قیمت آن با توجه به سایز و وزن تعیین می‌شود.
سایز 18: تیرآهن سایز 18 از پرمصرف‌ترین تیرآهن‌ها به شمار می‌رود و در مقایسه با تیرآهن 16 وزن بیشتری دارد. از این تیرآهن در سازه‌هایی که بار زیادی به تیرآهن وارد می‌کنند، استفاده می‌شود.

اغلب فروشندگان و تامین کنندگان سعی دارند این سایزهای پرفروش را در سبد محصولات خود جای قرار دهند. چرا که عمده‌ترین کاربرد این تیرآهن‌ها در ساختمان‌سازی است و تقاضا برای آن‌ها بسیار زیاد است. از پرمصرف‌ترین نمونه‌های تیرآهن می‌توان به بال پهن و لانه زنبوری اشاره نمود.

قیمت تیرآهن در مشهد