اورلب میلگرد، انواع و نحوه محاسبه آن

با توجه به تنوع محصولات دانشمندان روش های مختلفی برای اتصال مقاطع ارائه کردند. در زمان گذشته از فرآیند جوشکاری در میلگرد های A706  استفاده می شد ولی هم اکنون با پیشرفت علم و تکنولوژی، روش های جدیدی ابداع شد. اورلب میلگرد یکی از این روش هاست که در انواع گوناگونی دسته بندی می شود.

اورلب یا به عبارتی اورلپ Rebar Overlap یک واژه انگلیسی بوده و در لغت به معنای همپوشانی و تداخل می باشد. از آن جایی که میلگرد ها در طول حداکثر 12 متر تولید می شوند و ممکن است در بعضی از سازه ها میلگردهایی با طول بیشتر مورد نیاز باشد، که اورلب جزء تنها روش های اتصال آن ها به یکدیگر است.

در این روش میلگرد های دو المان همانند دو ستون، میزان مشخصی از میلگرد های آن را روی هم قرار داده و به هم متصل می کند؛ که به آن  همپوشانی میلگرد یا اورلب گفته می شود. می توان گفت مهمترین عاملی که باید در این فرآیند محاسبه شود، طول همپوشانی است. این طول معادل است با طول مورد نیاز برای همپوشانی دو میلگرد و برای انتقال بار از یک میلگرد به میلگرد دیگر. برای مشخص کردن طول اورلب میلگرد، اندازه میلگرد و نوع کاربرد تاثیر بسیاری دارد.

به عنوان نمونه زمانی که شما یک پروژه ساختمانی با ارتفاع 50 متر دارید، بزرگترین طول میلگرد موجود در بازار 12 متر است پس باید با استفاده از اورلب چند میلگرد را به هم متصل کنید تا میلگرد با طول 50 متر حاصل شود. لازم به ذکر است بدانید اگر طول همپوشانی به درستی رعایت نشود، انتقال بار دچار مشکل می شود و سبب آسیب به سازه می شود. به همین علت محاسبه اورلب میلگرد بسیار حائز اهمیت است.

انواع اتصال اورلب میلگرد

به طور کلی اتصال اورلب میلگرد به دو دسته تقسیم می شود که هر کدام از این روش ها با هدف یکسان انجام شده و فقط در اجرا متفاوت می باشند. اورلب غیرتماسی شامل بتن ریزی و پر کردن فاصله بین میلگرد ها با مصالح می باشد که به شرح زیر است:

اورلب تماسی

در این روش برای افزایش طول باید آرماتور ها را به هم متصل کنیم که به چهار دسته تقسیم می شود و به شرح زیر است:

• استفاده از سیم یا مفتول برای اتصال میلگرد ها: یکی از آسان ترین روش های اورلب تماسی استفاده از سیم است. این اتصال به گونه ای است که تا قبل از بتن ریزی امکان جدا کردن و تغییر اتصال ممکن است.

• متصل کردن به وسیله جوشکاری: شاید در بعضی از بخش های ساختمان در طول کار احتمال جا به جایی شبکه میلگرد وجود داشته باشد. به عنوان نمونه در ستون ها، پل ها و دیوار های حائل نیاز به جوش قوی تری بوده و نمیتوان به اتصال با سیم بسنده کرد. آیا ستون یک پل، با اتصال با سیم و مفتول مقاوم می شود؟ قطعا اینگونه نبوده تا بعد از حفاری و قبل از بتن ریزی، استیل کیج ها یا قفس های فولادی به شکل جداگانه در محل قرار گرفته و به هم جوش داده می شوند. در نهایت برای سازه هایی که احتیاج به اتصال های قوی تری دارند، روش اورلب میلگرد با جوش، روش مناسب تری است.

• جوش دادن دو انتهای میلگرد ها: وقتی که پروژه شما نیاز به تراکم بالا داشته، و همینطور اقتصادی بودن اتصال ها نیز اهمیت بالایی برخوردار بوده، روش جوشکاری انتهای میلگرد پیشنهاد می شود. این شیوه وقتی اجرا می شود که لازم باشد فاصله بین میلگرد ها کاهش یابند. این کار به ابزار خاص نیاز داشته و نمی توان از دیگر شیوه های جوشکاری سنتی استفاده کرد. نوع کار بدین صورت است که آخر میلگرد اول را به کاتد و میلگرد دوم را به الکترود تبدیل می کند. این اتفاق باعث شده تا با اتصال دو انتهای میلگرد، بار الکتریکی بین آن ها تخلیه شده و فولاد ها ذوب شوند. این ذوب شدن باعث متصل شدن آخر آن ها شده و میلگرد یک تکه را ایجاد می کند.

• اتصال میلگرد ها به شکل مکانیکی: شیوه جدیدی که حدودا از پانزده سال قبل در سازه های بتنی به کاربرده می شود روشی به اسم اتصال مکانیکی می باشد. این شیوه برای اتصال میلگرد هایی با قطر بیشتر از 20 میلی متر و در فضاهایی مانند فونداسیون، ستون، تیر ،دیوار و … به کاربرده می شود. در این موارد می توانید به علت فاصله زیاد بین میلگرد ها، از روش های قبل استفاده نکنید. به طور مثال میلگرد هایی که می توانید در ساخت و ساز برای اجرای اورلب به کار برید به شرح زیر می باشند:

اورلب غیر تماسی

در این شیوه برای افزایش طول آرماتور ها هیچ تماسی بین آن ها بر قرار نمی شود.

نحوه محاسبه اورلب میلگرد

یکی از نکته های مهم برای محاسبه اورلپ طول overlap می باشد. برای محاسبه این میزان، دو روش اساسی وجود دارد که این دو روش شامل شیوه تجربی و روش آیین نامه می شود. در حالت تجربی، مجریان و متخصصان طبق تجربه خودشان، طول همپوشانی را مشخص می کنند. مهمترین ملاک در این شیوه، سایز میلگرد می باشد به گونه ای که در اکثر موارد، طول همپوشانی 50 تا 80 درصد سایز میلگرد اندازه گیری می شود.

ولی در این روش آیین نامه ای، محاسبه طول همپوشانی از روش مطرح شده در مبحث نهم آیین نامه انجام می شود. در مجموع در این مقاله به بررسی اورلب میلگرد و روش های اتصال آن می پردازیم. در پروژه های بزرگ نیاز است تا میلگرد ها به هم اتصال داده شده تا طویل تر شوند. برای این کار، از روش های مختلفی استفاده می شود که در این مقاله به شرح آن پرداختیم.

نکات حائز اهمیت برای اندازه گیری طول اورلب میلگرد

• طول پوشش مورد نیاز برای وصله پوششی هر دو میلگرد در بخش های گوناگون سازه متفاوت است.
• در بخش های خمشی، فاصله محور های دو میلگرد متصل به وصله پوششی نباید از یک پنجم طول پوشش بیشتر باشد. لازم به ذکر است بدانید، این فاصله نباید از 150 میلی متر بیشتر شود و این فاصله باید بین اعضا نهایتا 5 برابر قطر میلگرد کوچک باشد.
• در زوج خاموت های U شکل که با بهره گیری از وصله پوششی یک خاموت بسته را ایجاد می کنند، طول پوشش باید حداقل Ld 1/3 باشد. در این خاموت ها اگر میزان Abfy هر شاخه کمتر از 40 کیلو نیوتن و ارتفاع مقطع عضو بیشتر از 450 میلی متر باشد، طول پوشش را می توان کمتر از Ld1/3 در نظر گرفت البته در صورتی که هر شاخه از U تا وجه مقابل ادامه یابد.
• Ld طول گیرایی میلگرد در کشش و بر حسب میلی متر می باشد.
• Ad، سطح مقطع میلگرد برای بتن حجیم می باشد که طبق میلیمتر مربع در نظر گرفته می شود.
• Fy، مقاومت مشخصه فولاد طبق MPa می باشد.

جدول اورلب میلگرد

طول همپوشانی مطابق با رده بندی بتن و نوع میلگرد حساب می شود. چند نمونه طول همپوشانی در جدول زیر به شرح زیر است

قطر میلگرد

جمع بندی

یکی از مهمترین قطعات به کار رفته در ساخت و ساز، میلگرد ها می باشند که از آن ها برای افزایش مقاومت کششی استفاده می شود. در ساختمان ها و برج های بلند که طول آن ها زیاد است، باید میلگرد های 12 متری را به هم اتصال داد تا به طول مورد نظر رسید. یکی از شیوه های اتصال میلگرد استفاده از اورلب میلگرد است. اورلب به همپوشانی نیز معروف است و به عملیاتی گفته می شود که دو سر میلگرد با طول مشخص روی هم قرار گرفته و به هم متصل می شوند. با این کار طول میلگرد افزایش پیدا می کند و ارتفاع سازه افزایش می یابد.